Oosterzele lanceert een bevraging in het kader van een mogelijke fusie met een andere gemeente. Om inwoners de kans te geven om daar hun mening over te vormen, is info over wat een fusie inhoudt gepubliceerd op de gemeentelijke website. In mei kunnen Oosterzelenaars ook meer lezen over het thema in het infozine en deelnemen aan een infosessie op 10 mei. De vragenlijst invullen kan tot en met 21 mei 2023. We maken ook enkele kritische bedenkingen.
In september 2022 lanceerden schepenen Cottenie en De Wilde het idee van een bevraging rond een eventuele fusie. De bedoeling is om te kijken of de burgers apetijt hebben voor een fusie en met wie. Toen dacht men die oefening nog rond te krijgen voor het einde van het jaar. Intussen zijn we bijna mei en komt de deadline van eind 2023 steeds dichter. Tegen dan moeten gemeenten die vrijwillig met elkaar willen fuseren een intentieverklaring afleggen, zodat de fusie zelf kan afgerond worden tegen januari 2025, wanneer de (nieuwe) gemeente na de verkiezingen van oktober 2024 haar raad installeert.
In oktober riep de oppositie een gemeenteraad bijeen om duidelijkheid te krijgen over de plannen van het gemeentebestuur. Die zitting werd dan geboycot door de meerderheid. Na dat politiek getouwtrek werd het traject op de zitting van 18 oktober in gang gestoken — lees hiervoor ons artikel 9860.be/2023/01/traject-fusie/ van januari 2023.
Communiqué gemeente
Het bestuur van Oosterzele nam nog geen beslissing over de haalbaarheid en wenselijkheid van een fusie. Maar het is ook in die gemeente een actueel thema, net zoals in de rest van Vlaanderen. De Vlaamse Regering stimuleert gemeenten namelijk om daarover na te denken en vrijwillig te fusioneren met een of meer aangrenzende gemeenten. Oosterzele grenst aan 6 gemeenten en zou mogelijk met een of meerdere van deze partijen kunnen fusioneren: Merelbeke, Melle, Wetteren, Sint-Lievens-Houten, Zottegem en Gavere.
Een fusie houdt voor- en nadelen in. Zoals eerder aangekondigd wil Oosterzele zijn inwoners betrekken bij het fusiethema en geeft het in alle transparantie info over wat dat kan betekenen voor de gemeente. Dat gebeurt via info op de gemeentelijke website, in het infozine en met een infosessie:
- De info op de website is te vinden via het webadres https://bit.ly/fusieoosterzele.
- Het gemeentelijk infozine valt begin mei in de Oosterzeelse brievenbussen.
- De infosessie voor Oosterzelenaars is gepland voor woensdag 10 mei 2023 om 19.30 uur in de theaterzaal van gemeenschapscentrum De Kluize, Sportstraat 3 in Oosterzele.
Om te peilen naar de mening van Oosterzelenaars, roept het lokaal bestuur zoveel mogelijk inwoners op om de vragenlijst in te vullen. Die is digitaal beschikbaar door te surfen naar het webadres https://bit.ly/oosterzelefusiebevraging. De enquête staat ook in het infozine voor wie de vragen niet digitaal kan beantwoorden. De enquête is anoniem. Inwoners kunnen hun antwoorden ten laatste op zondag 21 mei 2023 indienen.
Door een paar minuten tijd te nemen om de vragenlijst in te vullen, helpen inwoners de gemeente aan waardevolle feedback om richting te geven aan de toekomst van Oosterzele. In juni zullen de resultaten gekend zijn en zal de gemeente daarover terugkoppelen naar haar inwoners.
Een kritische blik
Tijdens de gemeenteraad van 18 april kregen de raadsleden toelichting over het ‘Vlaams fusiekader’ van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse administratie. Hiervan is veel informatie overgenomen op de website van de gemeente (oosterzele.be/burger/oosterzeelse-projecten/fusie). Er zitten links bij naar interessante ‘fusiefiches’ die de gemeente Oosterzele vergelijkt met de mogelijke fusiepartners qua aantal inwoners, bestuur, personeelsleden, samenwerkingsverbanden, etc. Deze kunnen helpen om je een beeld te vormen, vooraleer de vragenlijst in te vullen.
Op de site van de gemeente stelt men dat ‘bijzondere fusies’ ook mogelijk zijn: hertekenen huidige gemeentegrenzen, fusies over provinciegrenzen heen etc., maar de (online) bevraging laat geen ruimte voor zo’n input.
Betrokken partijen
De vragenlijst werd opgesteld door SOLVA, een dienstverlenend samenwerkingsverband dat vooral actief is op het vlak van ruimtelijke ordening en socio-economische expansie. Die organisatie ondersteunt gemeenten in de Vlaamse Ardennen, Aalst en Ninove.
Filip Michiels van Open VLD plus vindt dat die organisatie betrokken partij is, gezien het ook samenwerkt met Zottegem en Sint-Lievens-Houtem. Hij betwijfelt ook het nut van “emotionele vragen” zoals met welke gemeente burgers eventueel willen fuseren. Groen raadslid Van der Heyden vindt de vragen zeer algemeen, maar schepen Cottenie counterde die kritiek: hij benadrukt dat de vragen zorgvuldig werden geselecteerd door een specialiste terzake. Groen fractieleider Jeroen Logghe vroeg zich af of bij een positief signaal er nog een fusie-intentie zou kunnen afgerond worden dit jaar. Op andere vragen — of een snelle fusie wenselijk is; of ook de culturele aspecten gemeten worden — konden de ambtenaren van Vlaanderen niet antwoorden. Het succes van een fusie kan pas 7 à 10 jaar later vastgesteld worden.
Naast SOLVA zijn de gemeentelijke politici zelf ook betrokken partij. Hoe ziet hun toekomst er uit bij een eventuele fusie en wordt er gekeken naar de politieke verhoudingen bij eventuele partners? Hoewel bij deze bevraging niet aangestuurd wordt op een fusie — met ene of andere partner —, kan men zich afvragen of de originele intentie van de Vlaamse Regering voldoende kenbaar gemaakt wordt. Hoe groot zijn gemeenten in onze buurlanden en hoe zijn ze georganiseerd?
Elke gemeente eigen traject en snelheid
Had de Vlaamse Regering deze bevraging trouwens niet beter voor al haar burgers georganiseerd, op eenzelfde moment? Nu wordt de burgerparticipatie bepaald door iedere gemeente afzonderlijk en werken ze met verschillende snelheden. Zo zijn Melle en Merelbeke al meer diepgaande gesprekken aan het voeren over een eventuele fusie. Merelbeke organiseerde op 12 april een participatiemoment voor haar bewoners over het mogelijk samengaan met Melle.
Anderzijds zou je kunnen verwachten dat onze verkozenen zich verdiepen in de materie en een suggestie doen in een of andere richting. Zij zijn immers ondergedompeld in de gemeentelijke werking en best geplaatst om de burger te adviseren.
Niet zo bij Oosterzele. Eerst een open bevraging bij de burgers. Daarna zal het bestuur zich buigen over de informatie en hoe een eventueel fusietraject kan ingezet worden. Als we de zomervakantie niet meetellen blijven er dan nog 4 maanden over tot de deadline. En dan zijn we nog afhankelijk van eventuele partners.
Maar laten we positief blijven: het thema leeft nu ook bij de politici van Oosterzele en we leren elke dag bij.