Geen duidelijke marsrichting na fusie-enquête

Het lokaal bestuur van Oosterzele koos ervoor om te polsen bij alle Oosterzelenaren naar hun mening over een eventuele fusie. Van eind april tot eind mei liep daarover een bevraging. Die resultaten tonen geen uitgesproken meerderheid voor of tegen een fusie. De politiek heeft een taak afgevinkt en volgend jaar zijn er verkiezingen.

Oosterzele liet een enquête uitwerken die polste naar de verbondenheid van inwoners met Oosterzele en met de buurgemeenten, naar hun mening over een eventuele fusie, naar hun voorkeur voor een of meerdere fusiepartners en naar de impact die burgers verwachten bij een eventuele fusie.

De resultaten zijn voorgesteld aan het college van burgemeester en schepenen en aan de gemeenteraad. De antwoorden op de stellingen die peilen naar de mening over een eventuele fusie geven geen sterk uitgesproken beeld. 45 % van de mensen die de enquête invulden (respondenten) antwoordt positief op de stelling ‘Ik ben voorstander van een fusie’, 28 % tegen en 27 % staat daar neutraal tegenover. In totaal kwamen Sint-Lievens-Houtem en Merelbeke het meest naar voor als mogelijke fusiepartner, gevolgd door Zottegem en Melle. De inwoners kozen als fusiepartner het meest voor buurgemeenten die grenzen aan de deelgemeente waar ze wonen.

In 9 vragen polste Oosterzele via een digitale en papieren enquête naar hoe de inwoners tegenoever een fusie staan. De vragenlijst was invulbaar tussen 24 april en 21 mei 2023. Maar liefst 1 057 mensen vulden de enquête in, waarvan 971 inwoners dat volledig deden. 1 007 mensen vulden de vragenlijst digitaal in en 50 inwoners deden dat op papier. Tegenover het totale aantal inwoners is dat statisch gezien een voldoende groot aantal antwoorden als steekproef om betrouwbare uitspraken over te doen.

Het aantal mensen  die hebben geantwoord stond in verhouding met het aantal inwoners per deelgemeente. Ook alle leeftijden waren vertegenwoordigd.

De vragenlijst polste naar hoe verbonden inwoners zich voelen met Oosterzele: objectief door activiteiten die ze er ondernemen of dienstverlening waarvan ze gebruikmaken, en subjectief volgens hoe ze zich verbonden voelen. De inwoners doen hun activiteiten vooral in Oosterzele zelf, maar gaan naar andere gemeenten voor werk, zorg en shoppen. 85 % van de burgers voelt zich wel verbonden met Oosterzele. Op het vlak van buurgemeenten voelen ze zich het meest met Merelbeke en Zottegem verbonden, het minst met Gavere. Die gemeenten zijn  anders dan de buurgemeenten die men opgeeft als voorkeurgemeente(n) om mee te fusioneren.

Bij de voorstanders van een fusie zijn er geen duidelijke verschillen merkbaar volgens de leeftijd, maar wel kleine verschillen volgens de deelgemeente. Het aandeel respondenten dat tegenstander is van een fusie is het grootst in Scheldewindeke, en het kleinst in de kleinere deelgemeenten (Moortsele, Landskouter en Gijzenzele).

 Voorstanders kozen vooral voor 2 of meer fusiepartners, bij voorkeur Sint-Lievens-Houtem en Merelbeke.
De tegenstanders kozen in het geval van een verplichte fusie vooral voor 1 fusiepartner. Hun voorkeur gaat uit naar Sint-Lievens-Houtem, Zottegem en Merelbeke. Wie neutraal antwoordde, koos het meest voor 2 of meer fusiepartners. Hun voorkeur gaat vooral uit naar Merelbeke en Sint-Lievens-Houtem, gevolgd door Zottegem.

Er is een duidelijke link merkbaar tussen de ligging van de deelgemeente waar men woont en de keuze voor fusiepartners. Respondenten kozen het vaakst voor buurgemeenten die grenzen aan hun eigen deelgemeente.

Het bestuur polste ook naar de impact die een fusie kan hebben volgens de respondenten. De top 3 van de voordelen die werden opgegeven zijn: efficiëntie en schaalvoordelen, financiële voordelen en een groter en goedkoper aanbod. De top 3 van de bezorgdheden bij een fusie zijn: verdere verplaatsingen door centralisatie van diensten, verlies van eigenheid en kleinschaligheid en afbouw van lokale voorzieningen.

‘Het rapport met de resultaten is objectief opgesteld en bevat geen beleidsaanbevelingen. Ook al komt geen sterk uitgesproken voor of tegen een fusie uit het rapport, het bevat voor ons wel zeer waardevolle info om mee te nemen bij de afwegingen over hoe we de toekomst van Oosterzele zien. We zijn dankbaar dat zoveel mensen de moeite hebben gedaan om naar een infosessie te komen, info op onze website door te nemen en de vragenlijst in te vullen’, aldus schepenen Elsy De Wilde en Orville Cottenie.

Burgemeester Johan Van Durme vult aan: ‘Een fusie is een zeer complex en allesomvattend verhaal voor de gemeente. We moeten daar weloverwogen mee omgaan en alle info die beschikbaar is meenemen in onze overwegingen vooraleer we beslissen. En natuurlijk staan we daar niet alleen in. Ook het bestuur of de besturen van eventuele fusiepartners zijn evenzeer aan zet. It takes two to tango. Wordt dus vervolgd.’

Het volledige rapport is beschikbaar op de website van Oosterzele bij ‘Projecten’: https://bit.ly/fusieoosterzele. Inwoners kunnen de resultaten ook lezen in een publicatie die ze de komende weken in hun brievenbus vinden.

Wat nu?

Het lijkt erop dat het gemeentebestuur een verplichte horde heeft genomen. “Eventuele fusiepartners zijn evenzeer aan zet. It taks two to tango”, stelt burgemeester Van Durme. M.a.w. verwacht van Oosterzele na deze enquête niet te snel nieuwe initiatieven. Ons (fusie-)werk voor deze legislatuur zit er op.

Zo tillen de politici het fusie-vraagstuk over de volgende gemeenteraadsverkiezingen (oktober 2024) richting de eventuele volgende fusieronde (waarbij de deadline eind 2029 zou liggen voor fusies begin 2031). De deadline van eind dit jaar (om rond te zijn voor de komende fusieronde begin 2025) wordt immers niet meer gehaald. Afwachten óf en hoe de verschillende politieke krachten in Oosterzele zich in de aanloop naar deze verkiezingen zullen profileren in het fusiedebat.